Cmentarz parafialny

   Przy zachodniej elewacji kaplicy cmentarnej znajduje się tzw. „brama południowa” (pochodząca z około 1880 r.). Wychodząc przez nią stajemy naprzeciwko nowego założenia cmentarnego,  które współcześnie pełni funkcję miejsca pochówkowego w Starym Wielisławiu. Wcześniej zmarłych grzebano na tzw. „starym” cmentarzu, który znajdował się wokół kościoła parafialnego. Czy możemy określić czas powstania nowej nekropolii?

   Z ustaleń konserwatorskich wynika, że nowy cmentarz powstał w drugiej połowy XIX w. Wskazówką do przyjęcia takiego rozwiązania jest wyryta na tylnej ścianie „krzyża cmentarnego” data roczna: 1872 r.

   Krzyż usytuowany jest w centralnym punkcie nekropolii, w sposób widoczny dzieląc ją na cztery kwatery. Przed krzyżem znajduje się grób ks. profesora prałata Jana Karczewskiego.

  Jeszcze do niedawna nowe, współczesne nagrobki mieszały się ze starymi, poniemieckimi, rozsianymi po całym obiekcie. Staraniami miejscowego proboszcza, o. Henryka Derenia obszar cmentarz został uporządkowany.

   Potomkowie przedwojennych mieszkańców Starego Wielisławia wystąpili z inicjatywą zgromadzenia w jednym miejscu starych, poniemieckich nagrobków. Na ten cel postanowiono zagospodarować kwaterę leżącą w południowo – wschodniej części cmentarza. W wyniku przeprowadzonych prac ziemnych powstało przepiękne lapidarium, poświęcone w 2011 r. Różnorodność kształtów i dobry stan zachowania pomników świadczy o wysokim kunszcie dawnych kamieniarzy. Nie wszystkie jednak nagrobki udało się ustrzec przed zniszczeniem, o czym świadczą ich pozostałości wmurowane w ścianę usytuowaną tuż za lapidarium. Ponadto na cmentarzu można spotkać także współczesne pomniki, do budowy których wykorzystano elementy dawnych, poniemieckich.

   Swoje przeznaczenie ma także kwatera południowo – zachodnia nekropolii (na prawo od krzyża cmentarnego), która podkreśla przynależność parafii do prowincji Zgromadzenie Najświętszych Serc  Jezusa i Maryi. W tej części cmentarza znajdują się miejsca spoczynku kapłanów zgromadzenia, w tym groby kilku poprzednich proboszczów wielisławskich. Wśród współbraci zakonnych spoczywa m.in. o. Leon Birkholc, brązowy medalista olimpijski w  wioślarstwie na olimpiadzie w Amsterdamie w 1928 roku (w zakonie od 1960 r.)

   Dwie pozostałe, najrozleglejsze kwatery cmentarza, przedzielone jeszcze ścieżkami cmentarnymi, służą jako miejsce pochówku głównie mieszkańców wsi.

   Jeszcze kilka lat temu obszar cmentarza okalał pas żywopłotu, a ziemne ścieżki cmentarne porastała trawa. Prace przeprowadzone na nekropolii kilka lat temu przyniosły efekt w postaci wysypanych kamiennym grysem ścieżek oraz nowego, metalowego ogrodzenia. To ostatnie objęło także obszar poza właściwym miejscem pochówkowym. Zachowany w części zachodniej pas żywopłotu oddziela nekropolię od miejsca przeznaczonego na organizację spotkań parafialnych (m.in. festynów w czasie wrześniowych uroczystości odpustowych w parafii, itp.).